Τη χαρακτήρισαν “τελευταία Ελληνίδα θεά” και “γυναίκα - φλόγα”. Όλη της η ζωή, όνειρα, ελπίδες αγωνίες και αγώνες. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες του 20ού αιώνα. Πολύμορφη προσωπικότητα. Κορυφαία αγωνίστρια της Δημοκρατίας στον αγώνα κατά της Χούντας. Σπουδαία ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου με διεθνή καριέρα και ερμηνείες που έχουν καταγραφεί στις σελίδες της Έβδομης Τέχνης. Πολιτικός που σημάδεψε με την παρουσία της τον πολιτισμό της Ελλάδας, τον έφερε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων . Πίστευε ακράδαντα ότι ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας. Η Μελίνα Μερκούρη (Μελίνα-Αμαλία Μερκούρη) γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 18 Οκτωβρίου του 1920. Γεννήθηκε μέσα σε ένα έντονα πολιτικό και καλλιτεχνικό περιβάλλον , αφού ο πατέρας της Σταμάτης Μερκούρης υπήρξε βουλευτής από την ηλικία των 22 ετών, ενώ και ο παππούς της ήταν ο Σπύρος Μερκούρης, ένας από τους σπουδαιότερους δημάρχους της Αθήνας.
Όταν έδωσε εξετάσεις στη Δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου , έγινε δεκτή πανηγυρικά. Αποφοιτά το 1944. Εντάσσεται στο δυναμικό του Εθνικού θεάτρου, όπου ερμηνεύει μικρούς ρόλους. Το 1945 ερμηνεύει τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο “Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα”. Η πρώτη της όμως μεγάλη επιτυχία έρχεται με το “Λεωφορείον ο πόθος”. Το 1955 πρωταγωνιστεί στην κινηματογραφική ταινία “Στέλλα” του Μιχάλη Κακογιάννη. Η εμφάνιση της σ' αυτήν θα είναι μοιραία, αφού εκεί θα γνωρίσει τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν , κατοπινό σύντροφό της δια βίου. Συνολικά έχει πρωταγωνιστήσει σε 19 ταινίες.
Ταξιδεύει στην Αμερική. Η διεθνής αναγνώριση είναι πλέον γεγονός. Τα μεσάνυχτα της 21ης Απριλίου 1967, ο Μάνος Χατζιδάκις τηλεφωνεί σε εκείνη και στον Ζυλ για να τους πει ότι στην Ελλάδα έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα. Η Μελίνα κάνει δηλώσεις στις τηλεοπτικές κάμερες των αμερικανικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. “Σας παρακαλώ μην πάτε στη χώρα μου” λέει κλαίγοντας. Για τις δηλώσεις αυτές, η χούντα θα της αφαιρέσει την Ελληνική ιθαγένεια στις 12 Ιουλίου του ίδιου χρόνου. Εκείνη θα απαντήσει με το ιστορικό πλέον: “Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας”. Από το Νοέμβριο του 1967 και επί τρεις μήνες το FBI την παρακολουθεί παντού. Υπάρχει προειδοποίηση ότι θα γίνει δολοφονική απόπειρα εναντίον της. Το σύνθημα για την αντιδικτατορική δράση έχει δοθεί. Η Μελίνα θα γίνει ο εφιάλτης της χούντας. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς θα γνωρίσει και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Θα συμμετάσχει σε διαδηλώσεις, απεργίες πείνας, συναυλίες και πολιτικές εκδηλώσεις. Η Μελίνα δίνει συνεντεύξεις, κάνει ομιλίες, τραγουδά ενάντια στους συνταγματάρχες. Η χούντα αντιδρά ακόμα, απαγορεύει στην Ελλάδα τα τραγούδια της και δεσμεύει την περιουσία της. Στις 26 Ιουλίου του 1974, δύο μόλις μέρες μετά την πτώση της χούντας, επιστρέφει στην Ελλάδα. Στο αεροδρόμιο γίνεται διαδήλωση, θα κατέβει από το αεροπλάνο κάνοντας το σήμα της νίκης και θα χαθεί στις αγκαλιές των αγαπημένων της.
Όταν το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές τον Οκτώβριο του 1981, η Μελίνα Μερκούρη ορίζεται Υπουργός Πολιτισμού και παραμένει στη θέση αυτή και τα οκτώ χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από το κόμμα. Κατά τη διάρκεια της θητείας της θα φέρει, με τις πολιτικές της πρωτοβουλίες και τα πολιτικά της οράματα, τον πολιτισμό στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων. Ως Υπουργός εφάρμοσε μία έντονη εξωτερική πολιτιστική πολιτική. Οργάνωσε πολλές και σημαντικές εκθέσεις σε μουσεία του εξωτερικού, καθώς και εκδηλώσεις ουσίας. Ένα από τα σημαντικότερα , υπήρξε η επιστροφή στην Ελλάδα των Μαρμάρων του Παρθενώνα, που σύλησε και απέσπασε τον προηγούμενο αιώνα ο λόρδος Έλγιν και που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Έθεσε το θέμα επίσημα για πρώτη φορά ως Υπουργός Πολιτισμού τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό, στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO και δεν σταμάτησε να αγωνίζεται γι' αυτό μέχρι το θάνατό της. “Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα γι μας”, έλεγε. “Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομα μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας”. Και “Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια , θα ξαναγεννηθώ”. Δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα ζητούσε μόνο την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα και όχι και των άλλων αριστουργημάτων που βρίσκονται σε ξένα μουσεία. Κι αυτό επειδή τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν μέρος ενός μοναδικού μνημείου.
Για να υποβοηθηθεί το αίτημα της επιστροφής, συνέλαβε την ιδέα ενός νέου Μουσείου Ακροπόλεως. Παράλληλα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις εργασίες αναστήλωσης των μνημείων της Ακρόπολης και στην ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Έτσι ξεκίνησε ο θεσμός των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης. Ως Υπουργός Πολιτισμού πίστευε στην πολιτιστική αποκέντρωση και δημιούργησε σε διάφορες πόλεις τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα.
Έφυγε στις 6 Μαρτίου 1994, στο νοσοκομείο “Memorial” της Νέας Υόρκης και κηδεύτηκε στις 10 Μαρτίου με τιμές Πρωθυπουργού. Η κηδεία της ήταν πάνδημη.
Η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε η πλέον διάσημη και προβεβλημένη προσωπικότητα της Ελλάδας. Ένας σπουδαίος άνθρωπος, τιμήθηκε με μετάλλια και διακρίσεις για το έργο της, για τις ευεργεσίες της για το γεγονός πως ήταν ο εαυτός της. Γιατί η Μελίνα Μερκούρη ήταν, είναι και θα παραμείνει για πάντα η αγαπημένη του ελληνικού λαού. Και σήμερα, δεν είναι μια ανάμνηση, είναι απλά καθημερινά μαζί μας.
Πηγή: www.melinamercourifoundation.org.gr
Επιμέλεια: Σταυροπούλου Ελένη
Όταν έδωσε εξετάσεις στη Δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου , έγινε δεκτή πανηγυρικά. Αποφοιτά το 1944. Εντάσσεται στο δυναμικό του Εθνικού θεάτρου, όπου ερμηνεύει μικρούς ρόλους. Το 1945 ερμηνεύει τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο “Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα”. Η πρώτη της όμως μεγάλη επιτυχία έρχεται με το “Λεωφορείον ο πόθος”. Το 1955 πρωταγωνιστεί στην κινηματογραφική ταινία “Στέλλα” του Μιχάλη Κακογιάννη. Η εμφάνιση της σ' αυτήν θα είναι μοιραία, αφού εκεί θα γνωρίσει τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν , κατοπινό σύντροφό της δια βίου. Συνολικά έχει πρωταγωνιστήσει σε 19 ταινίες.
Ταξιδεύει στην Αμερική. Η διεθνής αναγνώριση είναι πλέον γεγονός. Τα μεσάνυχτα της 21ης Απριλίου 1967, ο Μάνος Χατζιδάκις τηλεφωνεί σε εκείνη και στον Ζυλ για να τους πει ότι στην Ελλάδα έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα. Η Μελίνα κάνει δηλώσεις στις τηλεοπτικές κάμερες των αμερικανικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. “Σας παρακαλώ μην πάτε στη χώρα μου” λέει κλαίγοντας. Για τις δηλώσεις αυτές, η χούντα θα της αφαιρέσει την Ελληνική ιθαγένεια στις 12 Ιουλίου του ίδιου χρόνου. Εκείνη θα απαντήσει με το ιστορικό πλέον: “Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας”. Από το Νοέμβριο του 1967 και επί τρεις μήνες το FBI την παρακολουθεί παντού. Υπάρχει προειδοποίηση ότι θα γίνει δολοφονική απόπειρα εναντίον της. Το σύνθημα για την αντιδικτατορική δράση έχει δοθεί. Η Μελίνα θα γίνει ο εφιάλτης της χούντας. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς θα γνωρίσει και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Θα συμμετάσχει σε διαδηλώσεις, απεργίες πείνας, συναυλίες και πολιτικές εκδηλώσεις. Η Μελίνα δίνει συνεντεύξεις, κάνει ομιλίες, τραγουδά ενάντια στους συνταγματάρχες. Η χούντα αντιδρά ακόμα, απαγορεύει στην Ελλάδα τα τραγούδια της και δεσμεύει την περιουσία της. Στις 26 Ιουλίου του 1974, δύο μόλις μέρες μετά την πτώση της χούντας, επιστρέφει στην Ελλάδα. Στο αεροδρόμιο γίνεται διαδήλωση, θα κατέβει από το αεροπλάνο κάνοντας το σήμα της νίκης και θα χαθεί στις αγκαλιές των αγαπημένων της.
Όταν το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές τον Οκτώβριο του 1981, η Μελίνα Μερκούρη ορίζεται Υπουργός Πολιτισμού και παραμένει στη θέση αυτή και τα οκτώ χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από το κόμμα. Κατά τη διάρκεια της θητείας της θα φέρει, με τις πολιτικές της πρωτοβουλίες και τα πολιτικά της οράματα, τον πολιτισμό στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων. Ως Υπουργός εφάρμοσε μία έντονη εξωτερική πολιτιστική πολιτική. Οργάνωσε πολλές και σημαντικές εκθέσεις σε μουσεία του εξωτερικού, καθώς και εκδηλώσεις ουσίας. Ένα από τα σημαντικότερα , υπήρξε η επιστροφή στην Ελλάδα των Μαρμάρων του Παρθενώνα, που σύλησε και απέσπασε τον προηγούμενο αιώνα ο λόρδος Έλγιν και που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Έθεσε το θέμα επίσημα για πρώτη φορά ως Υπουργός Πολιτισμού τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό, στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO και δεν σταμάτησε να αγωνίζεται γι' αυτό μέχρι το θάνατό της. “Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα γι μας”, έλεγε. “Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομα μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας”. Και “Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια , θα ξαναγεννηθώ”. Δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα ζητούσε μόνο την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα και όχι και των άλλων αριστουργημάτων που βρίσκονται σε ξένα μουσεία. Κι αυτό επειδή τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν μέρος ενός μοναδικού μνημείου.
Για να υποβοηθηθεί το αίτημα της επιστροφής, συνέλαβε την ιδέα ενός νέου Μουσείου Ακροπόλεως. Παράλληλα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις εργασίες αναστήλωσης των μνημείων της Ακρόπολης και στην ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Έτσι ξεκίνησε ο θεσμός των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης. Ως Υπουργός Πολιτισμού πίστευε στην πολιτιστική αποκέντρωση και δημιούργησε σε διάφορες πόλεις τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα.
Έφυγε στις 6 Μαρτίου 1994, στο νοσοκομείο “Memorial” της Νέας Υόρκης και κηδεύτηκε στις 10 Μαρτίου με τιμές Πρωθυπουργού. Η κηδεία της ήταν πάνδημη.
Η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε η πλέον διάσημη και προβεβλημένη προσωπικότητα της Ελλάδας. Ένας σπουδαίος άνθρωπος, τιμήθηκε με μετάλλια και διακρίσεις για το έργο της, για τις ευεργεσίες της για το γεγονός πως ήταν ο εαυτός της. Γιατί η Μελίνα Μερκούρη ήταν, είναι και θα παραμείνει για πάντα η αγαπημένη του ελληνικού λαού. Και σήμερα, δεν είναι μια ανάμνηση, είναι απλά καθημερινά μαζί μας.
Πηγή: www.melinamercourifoundation.org.gr
Επιμέλεια: Σταυροπούλου Ελένη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου